Славутасці Вялікі Ноўгарад, Расія

Наўгародскі Крэмль - сьвятыня зямлі Рускай. Закладзены князем Яраславам, Вялікі князь Яраслаў Мудры, ён з'яўляецца найстаражытным з якія захаваліся ў Расіі крамлём (упершыню згадваецца ў летапісе пад 1044 годам). Ён размешчаны ў самым цэнтры горада, на левым беразе Волхава. У Крамлі захаваўся самы старажытны каменны храм Расіі - Сафійскі сабор (1045-1050 гг.), Які мае сусветнае культурнае значэнне. У Крамлі спрадвеку размяшчалася рэзідэнцыя арцыбіскупа - Владычный двор, ад якога дайшлі да нас шматлікія пабудовы розных часоў, у тым ліку найстаражытнае грамадзянскае будынак Ноўгарада - Крыжовая (Гранавітая) палата (1433 г.), царква Сергія Раданежскага (1463), Лихудов корпус канца XVII ст., будынак Суднага і Духоўнага загадаў і г.д.

Ярославово Дворышча і тэрыторыя Старажытнага гандлю знаходзяцца на правым беразе Волхава, насупраць наўгародскага Крамля. Ярославово Дворышча і Гандаль былі ў старажытнасці самымі ажыўленымі раёнамі горада. Да іх сцягваліся галоўныя вуліцы Гандлёвай боку і падыходзіў Волхаўскага мост, спалучалы з Сафійскай бокам. Жыццё тут біла ключом з ранняга раніцы да позняга вечара. Ярославово Дворышча адносіцца да ліку найбольш значных гістарычных месцаў Вялікага Ноўгарада. Багатая і разнастайная гісторыя Дворышча. Цэнтральная экскурсійная алея Ярославова Дворышча. У сярэднія стагоддзі тут праходзіла цэнтральная вуліца Ярославова Дворышча і Старажытнага Гандаль - прабойнай-Плотенская. У паўднёвай сваёй частцы яна пралягала паміж цэрквамі Жонак-міраносіц і Пракопа, ішла міма Нікольскага сабора і царквы Параскевы Пятніцы. У паўночнай частцы вуліца праходзіла паміж цэрквамі Георгія на Таргі і Яна на опока.

У XII ст. княжая ўлада ў Ноўгарадзе пахіснулася. Свабодалюбныя наўгародцы адмовіліся цярпець прыгнёту з боку князёў і іх набліжаных. У Ноўгарадзе пачаліся паўстання супраць княжацкай улады. Князі, у сваю чаргу, спрабавалі заручыцца падтрымкай найбольш уплывовых сілаў у самім Ноўгарадзе. Царква Іаана на опока была заснавана ў 1127 г. князем Усеваладам. У 1134-1136 гг. князь Усевалад, жадаючы павялічыць колькасць сваіх прыхільнікаў, спецыяльнай статутнай граматай перадаў Іванаўскую царква купецкай абшчыне. Гэта было апошняй спробай князя ўмацаваць сваю ўладу. Тым не менш паўсталыя наўгародцы зрушылі князя.

У траўні 2000 г. споўнілася 135 гадоў з дня прыняцця пастановы аб стварэнні грамадскага музея ў Ноўгарадзе, цяпер аднаго з найбуйнейшых музеяў у краіне, вядомага як Дзяржаўны абласны гісторыка-архітэктурны і мастацкі музей - запаведнік.

Наўгародскі дзяржаўны музей-запаведнік - адзін з найбуйнейшых музеяў нашай краіны. Ён заснаваны ў 1865 г. М. Г. Багаслоўская. 18 мая 1994 г. на будынку прысутныя месцаў была адкрыта мемарыяльная дошка з барэльефам заснавальніка музея.
Выдатныя экспазіцыі і багатыя фондавыя калекцыі, унікальныя помнікі архітэктуры і манументальнага жывапісу складаюць законную славу і гонар музея-запаведніка.

Архітэктурна-этнаграфічны музей "Витославлицы", філіял Наўгародскага дзяржаўнага аб'яднанага музея-запаведніка - адзінае ў вобласці ўстанова, якое займаецца комплекснай сялянскай культурай. Адзін з самых цікавых музеяў Вялікага Ноўгарада - музей пад адкрытым небам "Витославлицы" размяшчаецца па суседстве са старажытным Юр'еў кляштарам - з трох бакоў яго абмываюць вады Мячинских азёр, з чацвёртай мяжа праходзіць па Арлоўскай дамбе. Плошча музея складае каля 50 га.